,,ჰო და არას" სტუმარია პირველი თაობის ,,ჰო და არელი", გიგა აფხაძე, რომელიც, როგორც მე, გაზეთ „ჰო და არა“-ს რედაქციაში დაარსების დღიდან, რამდენიმე წელი მუშაობდა.
_ მოგესალმებით გიგა, უკვე ოც წელზე მეტი გავიდა და ამ წლების მანძილზე ბევრი ცვლილება მოხდა...
_ 23 წელი თითქმის. 1999 წლის ოქტომბერი იყო, რომ დაფუძნდა ,,ჰო და არა". დაწყების დღიდან ვმუშაობდი. აქ გატარებულმა დრომ ძალიან დიდი კვალი დატოვა ჩემს პიროვნებაში _ საქმიანი გამოცდილება, პლუს ადამიანური ურთიერთობების გამოცდილება...
_ გიგა, გმირობად მიმაჩნია, რომ ამ დროში, როცა საქართველოდან ბევრი ოჯახი წავიდა, მრავალშვილიანმა მამამ არ მიატოვე ფუძე და დარჩი მშობლიურ სოფელში.
_ჩემთვისაც რთულია, თუმცა ჯერჯერობით ვართმევ თავს. ღმერთია მოწყალე და ვნახოთ მომავალში როგორ იქნება. შვილები წამომეწევა აწი ალბათ და ერთობლივი ძალისხმევით უფრო გავუძღვებით ოჯახს.
_ ოთხი ბიჭის მამა ხარ, ამ შესანიშნავ სტატუსს ატარებ. როგორ ახერხებ ჩვენს დროში მრავალშვილიანი ოჯახის გაძღოლას?
_ ენთუზიაზმით პირველ რიგში და მოტივიც ის არის, რომ ოჯახის სიმრავლეა აუცილებელი. რასაც ვხედავ, ჩვენს დემოგრაფიულ პრობლემას ქვეყანაში, აქედან გამომდინარე გადავდგი ეს ნაბიჯი და ღმერთმა მისმინა, ორი ბიჭი გვყავდა და ტყუპი ბიჭები გვეყოლა.
_ ჯანმრთელები, დღეგრძელები და სასახელოები გაგზრდოდეთ!
_ ვფიქრობდი, რომ ოთხი შვილი გვყოლოდა, თუმცა ვერ ვბედავდი ამის გამხელას და უფლის ნებით მაინც აღსრულდა.
_ ძალიან დიდი სურვილი გვაქვს, ჩვენმა მკითხველმა მოისმინოს შენი დიდი ბაბუის, შენი ბაბუის და შენი მამის შესახებ. საუკეთესო და ძალიან ტრადიციული ძირძველი ოჯახი ხართ შუხუთში...
_ დიდი ბაბუა, გრიგოლ აფხაძე, 1991 წელს 99 წლის ასაკში გარდაიცვალა. მე მისი სახელის მატარებელი ვარ. მჭედელი გახლდათ, კარგი მჭედელი იყოო, როგორც ამბობენ. ლელობურთის ერთ-ერთი გამორჩეული მოთამაშე იყო. მისი შვილი გახლდათ ბაბუაჩემი, ალექსანდრე, საშურას ეძახდა ყველა. საკმაოდ განათლებული პიროვნება იყო, სასოფლო სამეურნეო ინსტიტუტი ჰქონდა დამთავრებული, მეორე მსოფლიო ომში გაწვევა არ მოუწია, 16 წლის იყო, მაგრამ ამავე დროს, სასოფლო-სამეურნეო ინსტიტუტის სტუდენტებს ომში არ იწვევდნენ, რადგან სტალინს ჰქონდა ნათქვამი, ომის დამთავრდების შემდეგ, ქვეყანას აგრონომები დასჭირდებაო. ამიტომ, ასე ვთქვათ, ბრონი ედოთ გაწვევაზე. იქიდან გამომდინარე, რომ აგრონომი იყო 18 წელი სოფელ შუხუთის საბჭოს თავმჯდომარე გახლდათ. შემდეგ სოფელ ჯურუყვეთში იყო თავმჯდომარე. წიგნის მოყვარული ადამიანი იყო, დიდი ბიბლიოთეკა დაგვიტოვა. სამშაბათს დღეს არ ვუძახოდი, რადგან მაგ დღეს ფოსტალიონს გაზეთი არ მოჰქონდაო _ იტყოდა ბაბუა.
_ რა მთავარი თვისებები არის, რაშიც ჰბაძავ შენს წინაპრებს?
_ პატიოსნება, პირველ რიგში; ძირძველი ოჯახის, ფუძის შენარჩუნება.; კერიის არგაციება და შვილთა სიმრავლე. სამი ძმა ცხოვრობდა ჩემს ოჯახში, ძირი ოჯახი ჩვენი იყო. ზოგადად ცხრა დედმამიშვილი იყო, მაგრამ სამი ძმა დარჩა ფუძეზე. გოგოები, რა თქმა უნდა, დათხოვდნენ. მათე იყო უფროსი ძმა, მერე მიხაკო და გრიგოლი და ეს ჩვენი ოჯახები, მათე დოლიძის ოჯახი, ჩემი ოჯახი და სოსიკოს ოჯახი, ერთად ვიყავით და ვართ.
_ რამდენადაც მახსოვს ბავშვობიდან მღეროდი.
_ კი. მამაჩემი მღეროდა თავიდანვე, ბავშვობიდან და ოჯახს მოგვდევდა ტრადიციად. ბაბუაჩემს, ალექსანდრეს, რთული პერიოდი შეხვდა, 21 წლის და გარდაეცვალა... ვმღეროდიო, იცოდა თქმა, დაქცევის პირას მივიდა ოჯახი და აღარ გვემღერებოდაო. მერე გადასახლებები იყო. მათე გადაასახლეს 10 წლით; ომი, უბედურება, ჩამოვრჩი ამ სიტუაციასო. ბებიაჩემი, მისი მეუღლეც, მღეროდნენ; მამაჩემი მღეროდა, დედაჩემი მღეროდა, ჩემი და, მე და ოჯახში ხშირად ვმღეროდით საღამოობით, ზოგადად საბავშვო ბაღიდან მოყოლებული ვმღეროდი, შემდეგ სკოლაში და გავაგრძელე კულტურის სახლში. 1995 წლიდან ვგალობდით უკვე. რამდენიმე ფესტივალში მივიღეთ მონაწილეობა. 1983-ში 1985-ში.
_ რაიმე კურიოზს ხომ ვერ გაიხსენებდი?
_ჯგუფი იყო შუხუთის, „შვიდკაცა“, 6 გოგო და ერთი ბიჭი, მე ვიყავი მხოლოდ. ხანდახან აცხადებდნენ გოგონათა ჯგუფიო და ბავშვი რომ ვიყავი, რამდენჯერ მიტირია მაგაზე, არ გავალ სცენაზე-მეთქი. ვიძახოდი და... გამოვიდოდა 6 გოგო, ბოლოში გამოყვებოდა ბიჭი და მესმოდა სიცილი. მესამე და მეხუთე კლასში ვიყავი, მაგრამ კომპლექსი მქონდა უკვე...
_ დღესდღეობით ითვლები შუხუთში ლელობურთის ერთ-ერთ ორგანიზატორად. ლელოს სიყვარული დიდი ბაბუისგან გადმოგყვა თუ როგორ არის?
_ ზოგადად პასუხისმგებლობაც არის ჩემი ოჯახიდან გამომდინარე და სოფლიდან გამომდინარე. მამაკაცი წელიწადში ერთხელ მაინც როგორ ვერ უნდა ახერხებდეს ძალოვან სპორტულ ჭიდილში ჩართვას. ღვთის წყალობით ჯანმრთელად ვარ და ვთამაშობ ლელობურთს. ძირითადად უკანა პლანზე ვიბრძვი, არ ვარ გამორჩეული ფორვარდი, მაგრამ იმ ბიჭებთან ერთად, ვინც ამას ორგანიზებას უკეთებს, ვინც ლიდერებია, ვდგავარ და ვცდილობ.
_ რა არის არსი ლელოსი?
_ ლელოს არსი არის ბრძოლა, ჭიდილი, ბრძოლის ჟინი; მებრძოლის სულია ლელო; ალბათ აღდგომის დღეს რომ იმართება, ესეც სიმბოლურია; ღვთიდან კურთხეულია სავარაუდოდ.
ვინც დაშავდა, სამწუხაროდ, ყველას კონკრეტული მიზეზი ჰქონდა. რაც მახსოვს, ჩვენ ვთამაშობდით და არასდროს არაფერი საგანგაშო არ მომხდარა.
_ მაინც არსებობს რაღაც წესები, რომელიც მოთამაშემ უნდა დაიცვას. ლელოს სათამაშოდ ნასვამი არ უნდა შევიდეს, ნაბახუსევზე, გულის უკმარისობით ან რაიმე ქრონიკული დაავადება თუ აწუხებს, არა?
_ კი ბატონო, კი! პირველი მიზეზი ეს არის. გულის პრობლემა თუ გაქვს, ამ შემთხვევაში ლელო კი არა და ნებისმიერი სპორტი მავნებელია!
_ ფეხბურთის თამაშის დროს არ გარდაცვლილა ხალხი?
- ლელო ბრძოლაა გარკვეულწილად. მამაკაცები ხმალს რომ იქნევდნენ ბრძოლის ველზე, იმის შესაბამისი არის შენი შერკინება. და ეს არის ემოცია ადრენალინი.
_ და ლელობურთის ფინალთან დაკავშირებით მინდა გკითხოთ. სოფელ შუხუთში ახალგარდაცვლილი ახალგაზრდის საფლავზე მიდის ბურთი?
_ მოგვიანებით დამკვიდრდა ეს და ძალიან კარგი დამკვიდრებული წესია. მეორე დღეს მიცვალებულთა ხსენების დღე არის.
_ ერთად-ერთი გამონაკლისი 1989 წლის 9 აპრილის მოვლენების დროს იყო. თბილისში, სიონში წავიღეთ ბურთი და 1989 წლის 9 აპრილს გარდაცვლილთა ხსოვნას მივუძღვენით.
_ 15 წლის ვიყავი მაშინ. ვესწრებოდი მაგ თამაშს, მახსოვს რომ ავარდა ბურთი, სამი წუთი მაქსიმუმ, არც უთამაშიათ ბიჭებს. გაჩერდნენ და 9 აპრილს გარდაცვლილთა პატივის მისაგებად ბურთი გაიგზავნა თბილისში.
_ სიონში ჩავიტანეთ ეს ბურთი. ღამე გავათიეთ სიონში. იქაც დაიწამლა ხალხი, რუსთაველიდან ყვავილები სიონის ეზოში გადმოიტანეს, ყვავილები მოწამლული აღმოჩნდა.
ფილმთან დაკავშირებით მინდა გკითხოთ, ახლახან რომ მხატვრულ ფილმში ლელობურთის სცენებს იღებდნენ შეხუთული ლელოს მოთამაშეების მონაწილეობით.
_ ფილმი უკვე მთლიანად არის გადაღებული. მოკლემეტრაჟიანი მხატვრული ფილმია. რეჟისორი არის ლევან სიხარულიძე, წარმოშობით ჩოხატაურიდან, ბუკისციხიდან და დაინტერესებული ვიყავი დიდი ხანია, რომ ლელობურთზე გადამეღოო ფილმიო. რამდენადაც ვიცი პრემიერა გაიმართება შუხუთში, აღდგომა დღეს! - ძალიან ბევრი შუხუთელი მონაწილეობს მთავარ თუ ეპიზოდურ როლებში. ერთი ფაქტის შესახებ მინდა გიამბოთ. კასკადიორების ჯგუფის ხელმძღვანელთან საუბარში გაირკვა, რომ ისინი კი არიან კასკადიორები, მაგრამ ჩვენ შუხუთლები, მათი გადმოსახედიდან მათთან შედარებით გლადიატორები ვიყავით.
ესაუბრა მერაბ ფირცხალაიშვილი
გიგა აფხაძე: ,,ისინი კი არიან კასკადიორები, მაგრამ ჩვენ, შუხუთლები, მათი გადმოსახედიდან, გლადიატორები ვიყავით”
განყოფილება: საზოგადოება
გადასვლები: 700